این اثر تاریخی كه در شهرستان هرسین در سی كیلومتری شهر كرمانشاه واقع است، مشهورترین سند تاریخ جهان به شمار می رود كه شرح پیروزی داریوش بزرگ را بر 'گوماته مغ' و به بند كشیدن یاغیان نشان می‌دهد.

دیدن عظمت كتیبه داریوش به سختی راه آن می ارزد، زیرا كه فقط زبان پارسی باستان آن دارای 414 سطر است.

این كتیبه 20 متر و 50 سانتیمتر طول و هفت متر و 80 سانتیمتر عرض دارد و در آن داریوش به معرفی خود و خاندانش پرداخته و شرح فتوحاتش را به خط میخی عیلامی به یادگار گذاشته است.

كرمانشاه كه از گذشته های دور یكی از گذرگاه های مهم به شمار می رود، علاوه بر بیستون، طاق بستان را نیز از دوره ساسانیان به یادگار دارد.

'طاق بستان' یكی از نمادهای امپراتوری ساسانیان است كه تصویری از خسروپرویز سوار بر اسب معروفش 'شبدیز'، بر دل كوه حك شده است.

در این محل كه در شمال غربی كرمانشاه واقع شده، مجموعه ای از سنگ نگاره ها و سنگ نبشته های دوره ساسانی یافت می شود كه چند صحنه تاریخی از جمله تاج‌گذاری خسرو پرویز، تاج‌گذاری اردشیر دوم، تاج گذاری شاهپور دوم و سوم و همچنین چند سنگ ‌ببشته (كتیبه) به خط پهلوی كتیبه‌ای در آن كنده‌كاری شده است.

در كنار این بناهای باستانی، بیشتر بناهای تاریخی این شهر به دوره قاجار و پهلوی اول باز می گردد كه تكیه 'معاون الملك' معروف ترین اثر این شهر از دوره قاجار است.

این بنا كه به خاطر كاشی كاری منحصر به فرد آن شهرت دارد، در بافت قدیمی شهر در محله آبشوران بنا شده ‌است.

كرمانشاه كه در روزگار دور به سبب آب و هوای معتدل، مورد توجه پادشاهان ساسانی قرار گرفت و از آن به عنوان شكارگاه سلطنتی استفاده كردند، امروز برای بسیاری از گردشگران یادآور افسانه خسرو و شیرین نظامی گنجوی است.

فراهنگ ** 2025 ** 1071