استقبال 28/96 درصدی حدود سه میلیون فرد دارای حق رای در سومین دوره انتخابات ریاست جمهوری تركمنستان، راه را برای ادامه روند اصلاحات اقتصادی و البته برخی تغییرات سیاسی در پیش گرفته شده از سوی 'قربان قلی بردی محمداف' رییس جمهوری فعلی تركمنستان، بیش از پیش هموار می كند.

بردی محمداف پس از درگذشت 'صفرمراد نیازاف' رییس جمهوری مادام العمر این كشور ، از سال 1385 به عنوان كفیل ریاست جمهوری به كاخ ریاست جمهوری رفت و پس از پیروزی در انتخابات بهمن ماه همان سال با كسب بیش از 89 درصد آرا، پنج سال دیگر در آنجا ماندگار شد.

او در این دوره نیز در كنار هفت نفر دیگر پا به عرصه انتخابات گذاشت. با این حال، با توجه به اینكه همه رقبای بردی محمداف از مسوولان كنونی دولت وی همچون وزرای اقتصاد، آب، انرژی و رییس مجتمع نساجی و یكی از مدیران شركت انرژی تركمن گاز بودند پیروزی او در این دوره از انتخابات نیز قابل پیش بینی است.

به نوشته بیست و سوم بهمن ماه خبرگزاری فرانسه، این نامزد‌ها مستقل هستند و برنامه‌های انتخاباتی آنان بسیار مشابه بوده است. به گفته كارشناسان، این نامزدها در این انتخابات به عنوان چهره‌های نمادین رقابت می‌كنند و در واقع همه اهرم‌های قدرت در دست رییس‌جمهوری تركمنستان قرار دارد كه نخست‌وزیر كشور نیز هست.

نتایج نهایی انتخابات در حالی بیست و ششم بهمن ماه اعلام می شود كه كمتر فردی در تمدید دوباره ریاست جمهوری بردی محمداف تردید دارد.

حتی برخی رهبران مخالف دولت كه در خارج از كشور به سر می برند نیز بر این امر اذعان داشته اند.

گرچه محمد‌اف پیش از انتخابات، برای نخستین بار درباره مخالفان دولت در خارج از كشور گفت 'دولت از همكاری با مخالفان سیاسی هراسی ندارد و از ورود هر كسی كه بخواهد در انتخابات شركت كند، به تركمنستان استقبال خواهد شد'، با این حال برخی مخالفان معتقدند رییس جمهوری به وعده های خود عمل نكرده است.

بر اساس قانون جدید انتخابات ریاست جمهوری تركمنستان كه خرداد ماه امسال تصویب شد، هر شهروند تركمن برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری یا باید هنگام ثبت‌نام از حمایت احزاب سیاسی این كشور برخوردار باشد یا دست كم 50 هزار امضا در حمایت از نامزدی خود جمع‌آوری كرده باشد.

** وضع كنونی عشق آباد پس از یك دوره ریاست جمهوری بردی محمداف

-----------------------------------------------------------------------------

در تركمنستان هنوز فعالیت احزاب سیاسی، گروه‌های مستقل غیردولتی و رسانه های مستقل ممنوع است و فقط حزب حاكم دموكرات (كمونیست) در این كشور فعالیت می كند. با این حال به گزارش بیست و سوم بهمن ماه خبرگزاری فرانسه، مجلس تركمنستان به دنبال وعده اصلاحات سیاسی بردی محمداف، قانونی را تصویب كرد كه احزاب دیگری و رسانه‌های مستقل نیز بتوانند در تركمنستان فعالیت كنند.

محمداف در ابتدای ریاست جمهوری خود نیز تغییرات عمده سیاسی را از جمله تغییر قانون اساسی در سال 1387 انجام داد كه بر آن اساس، اصلاحات زیادی صورت گرفت؛ از جمله، انتخابات عمومی مجلس به جای مجلس شیوخ و بزرگان ایلات نشست.

این تصمیم بردی محمداف با توجه به ساختار سنتی تركمنستان كه در اختیار چهار قبیله بزرگ این كشور است، در زمان خود نوعی حركت قابل تحسین در جهت برقراری اصول مردمسالاری بود.

با این حال در ادامه راه، ترجیح بردی محمداف بر توسعه اقتصادی تركمنستان قرار گرفت. به طوری كه دارنده چهارمین ذخایر گاز جهان توانست در سال اخیر میلادی به دلیل افزایش 06/40 درصدی صادرات گاز، به رشد اقتصادی بیش از 14 درصدی برسد. رشد اقتصادی این كشور در سال پیش از آن، بیش از 9 درصد بود.

از سوی دیگر، تركمنستان دارای ذخایر نفت ثابت شده حدود 600 میلیون بشكه یا به گفته منابع دولتی، یك میلیارد بشكه نفت فقط در دریای خزر است. تولید نفت این كشور در سال 1389 حدود 202 هزار بشكه در روز بود كه بیش از نیمی از آن صادر می شود.

** بردی محمداف در آستانه محك عمومی

-----------------------------------------------

انتخابات ریاست جمهوری تركمنستان با حضور هفت عضو دومای روسیه و همچنین برخی نمایندگان مجلس و كمیسیون مركزی انتخابات و همه پرسی بلاروس، هیات نمایندگان جامعه كشورهای مستقل مشترك المنافع (همسود) و... برگزار شد و مشاركت گسترده مردم در این انتخابات، جای اعتراض چندانی را به نتایج باقی نگذاشته است.

با این حال، بردی محمداف به عنوان برنده احتمالی این انتخابات برای دوره بعدی ریاست جمهوری خود ناگزیر از ادامه مسیر خود برای توسعه اقتصادی و اصلاحات سیاسی است.

گرچه اقدام های اخیر بردی محمداف در دعوت از مخالفان برای بازگشت به كشور را می توان به نشانه آگاهی او برای جذب این افراد در داخل حكومت و به رسمیت شناختن آنان تعبیر كرد با این حال، باید زمینه پذیرش چنین تغییری را نیز در داخل كشور فراهم آورد.

همچنین اجازه فعالیت احزاب و گروه های جدید در كنار انتشار رسانه های مستقل نیز راهی برای توسعه كمی و كیفی جامعه مدنی در تركمنستان خواهد بود.

با این همه، احاطه چهار قبیله بزرگ و همچنین سه قومیت تركمن، ازبك و روس بر تركمنستان لزوم رعایت منافع و مصالح این گروه ها را در هر گونه تغییر اعمال شده دیكته می كند.

روشن است كه موفقیت او در پیمودن مسیر توسعه سیاسی و اقتصادی، تقویت كننده حكومت وی و ضامن حضور حزب دموكرات در صدر قدرت خواهد بود.

بنابراین بردی محمداف برای رسیدن به اصلاحات واقعی سیاسی و پیش از آن، مهیا كردن شرایط داخلی كشور خود باید چانه زنی با گروه های قومی و قبیله ای را در دستور كار قرار دهد.

به این ترتیب، می توان انتظار داشت كشوری كه به گزارش بسیاری از نهادهای اقتصادی همچون سازمان انگلیسی 'اكونومیست اینتلیجنس یونیت' و صندوق بین المللی پول، جزو پنج كشور دارای بالاترین رشد اقتصادی دنیاست، با استفاده از مزایای استراتژیك خود همچون قرار داشتن در آسیای مركزی، سهیم بودن در دریاچه خزر و همجواری با كشورهایی همچون افغانستان و ایران و همچنین نزدیكی به مرزهای روسیه، طی سال های آتی نقش های بیشتری را برای بازی كردن در منطقه خواهد داشت.

تحقیق**1961**1358